1. Tổng quan thị trường vẹm xanh
Vẹm xanh (Perna viridis), còn gọi là vẹm xanh châu Á, là loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ có giá trị kinh tế cao, được nuôi phổ biến tại các quốc gia Đông Nam Á như Thái Lan, Philippines, Việt Nam và Malaysia. Trong những năm gần đây, nhu cầu tiêu thụ vẹm xanh trên toàn cầu đang gia tăng, nhờ nhận thức ngày càng cao về lợi ích sức khỏe của hải sản giàu đạm, ít béo và chứa nhiều khoáng chất.
2. Xu hướng tiêu thụ vẹm xanh
-
Tăng trưởng ở các thị trường xuất khẩu: Các nước như Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc và châu Âu đang đẩy mạnh nhập khẩu vẹm xanh do sự quan tâm ngày càng lớn đến thực phẩm sạch và hải sản bền vững. Riêng thị trường EU có yêu cầu cao về tiêu chuẩn chất lượng và truy xuất nguồn gốc, tạo động lực cho các nước nuôi trồng nâng cấp quy trình sản xuất.
-
Chuyển dịch tiêu dùng nội địa: Tại các quốc gia sản xuất như Việt Nam và Thái Lan, vẹm xanh ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng trong các nhà hàng hải sản, quán ăn bình dân đến siêu thị. Món vẹm xanh hấp, nướng mỡ hành hay vẹm sốt phô mai là những lựa chọn phổ biến.
-
Phát triển sản phẩm chế biến: Vẹm xanh đông lạnh, đóng gói chân không, hoặc chế biến sẵn đang gia tăng thị phần nhờ xu hướng tiêu dùng tiện lợi và mở rộng kênh bán lẻ online.
3. Thách thức và cơ hội
-
Thách thức:
-
Biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sinh trưởng và năng suất vẹm.
-
Các rào cản kỹ thuật trong thương mại quốc tế, đặc biệt là tiêu chuẩn kiểm dịch, dư lượng kháng sinh, và chứng nhận bền vững.
-
Hạ tầng nuôi trồng tại nhiều địa phương còn nhỏ lẻ, thiếu liên kết chuỗi giá trị.
-
-
Cơ hội:
-
Chính phủ nhiều nước, trong đó có Việt Nam, đang khuyến khích chuyển đổi mô hình nuôi biển bền vững.
-
Công nghệ nuôi trồng và xử lý sau thu hoạch ngày càng hiện đại, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm.
-
Hợp tác quốc tế và các hiệp định thương mại như EVFTA, RCEP giúp mở rộng thị trường xuất khẩu.
-
4. Dự báo thị trường giai đoạn 2025–2030
-
Tăng trưởng kép từ 6–8%/năm trong ngành hàng vẹm xanh toàn cầu.
-
Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm chế biến và xuất khẩu vẹm xanh tại châu Á nếu tận dụng tốt các ưu đãi thương mại và đầu tư vào công nghệ chế biến.
-
Sự xuất hiện của các chuỗi cung ứng khép kín và ứng dụng công nghệ blockchain trong truy xuất nguồn gốc sẽ là yếu tố then chốt giúp gia tăng giá trị và niềm tin người tiêu dùng.